Boğaziçi Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü öğretim üyeleri, TÜBİTAK desteğiyle 2015’te başlatılan “Osmanlı Kültür Tarihinde Servet-i Fünûn Dergisi” adlı proje kapsamında, Türkiye edebiyatının önemli dergilerinden Servet-i Fünûn’un veri tabanını dijital ortama taşıdı.
Boğaziçi Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü öğretim üyelerinden Doç. Dr. Zeynep Uysal’ın öncülüğünde gerçekleştirilen projede Boğaziçi Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nden Doç. Dr. Halim Kara ile Dr. Öğretim Üyesi Veysel Öztürk, Dr. Halim Kara ve İstanbul Şehir Üniversitesi’nden öğretim üyesi Dr. Deniz Aktan Küçük çalıştı. Boğaziçi Üniversitesi Tarih Bölümü’nden Doç. Dr. Ahmet Ersoy ise danışman olarak projeye destek verdi.
Servet-i Fünun dergisinin Osmanlı kültür hayatındaki yerinin daha iyi anlaşılmasıyla hedefiyle başlayan ve 5 yıl süren projede 3 bin 760 sayfa, 5 bin 143 yazı ve görsel incelenerek Türkçe’ye aktarıldı. Bir diğer amacı oluşturulan veri tabanında kategoriler ve alt kategorilerle birlikte dergideki tüm yazılı ve görsel materyalin görünür, incelenebilir ve çözümlenebilir hale gelmesi olan projeyle birlikte, ilk sayısı 27 Mart 1891 yılında yayımlanan Servet-i Fünûn dergisinin 1896 – 1901 yılları arasında yayımlanan 297 sayısı, beş ana kategoride tasnif edilerek dijital ortama taşındı.
Projenin hedefleri arasında, Tevfik Fikret’in Servet-i Fünûn dergisinin edebiyat bölümünün başına geçtiği 256. sayısı (1896) ile derginin bir süreliğine kapanmasına neden olan Hüseyin Cahit’in Fransızcadan tercüme ettiği “Edebiyat ve Hukuk” makalesinin de yer aldığı 553. sayısı (1901) arasındaki neşriyatına odaklanılarak dergiye dair bütünlüklü bir analiz önermek ve böylelikle de dergiyi asır sonu Osmanlı kültür tarihi içinde konumlandırmak da yer alıyor.
Derginin dijital veri tabanının oluşturulması sürecinde web sayfası tasarımının Buket Okucu ve Umut Özbay tarafından yapıldığını belirten Doç Dr. Uysal, şunları söyledi:
“Bu dönemden herhangi bir sayıyı açtığınızda kapaktan başlayarak içeriğin tümünü öncelikle resim olarak görme şansınız olacak. Her sayının içeriği farklı kategorilere göre tasnif edilmiş biçimde, translitere edilmiş başlıkları ve kısa birkaç paragrafla araştırmacılara sunuluyor. Bizim çalıştığımız dönem, derginin yayın hayatı içindeki çok küçük bir kısım elbette. Biz bir edebiyat kuşağı olarak bilinen Servet-i Fünûn kuşağının edebiyatının arkasında ne olduğunu görmek üzere yola çıktık ama sonra bu iş daha çok bir kültür tarihi projesine dönüştü. Sadece edebiyatla sınırlanamayacak çok çeşitli bir içerik ve zengin bir dünyayla karşılaştık.”
Projeye şuradan bakılabilir.
