Araştırmacılar lamalara ihtiyaç duymadan değerli antikorlar oluşturabildikleri yeni bir metod buldular. Evet yanlış okumadınız… Lamalar.
Lamalar, alpakalar, develer ve devegiller ailesinin diğer üyeleri, bilim insanlarının başka türlü üzerinde çalışmalarının mümkün olmadığı bazı vücut proteinlerinin yapılarını tanımlamalarına olanak sağlayan bir çeşit antikor üretirler.
Fakat bu antikorların kullanımının bazı negatif yönleri var.
Birincisi, bu çeşit antikorlara ihtiyaç duyan bütün araştırmacıların lamalara erişime izinleri yok. İkincisi, bu antikorlar hayvanlarda doğal yollardan oluşmamışsa onları aşılayıp antikorları üretmenin maliyeti çok yüksek. Bir antikor elde etme girişimi 6 ay kadar sürüyor ve sıklıkla başarısız oluyor.
Harvard ve California Üniversitelerinden bir grup yapısal biyoloji uzmanı lamalara ihtiyaç duyulmadan antikor üretmek için bir çözüm buldular: Maya hücreleri…
Maya hücreleri kullanılarak oluşturulan bu yeni metod ile araştırmacılar kendi laboratuvarında, yüksek başarı oranlarıyla ve çok daha hızlı bir şekilde sentetik lama antikorları üretebiliyor.
Devegil antikorlarının aktif segmentleri genelde nanobody ler olarak isimlendiriliyor, çünkü bu antikorlar sıradan antikorlara göre çok daha küçük yapıdalar. Lama nanobody’si sadece belirli bir şekildeki kimyasal yapılara bağlanabilir. Örneğin; belirli bir proteinin açık veya kapalı formu gibi. Nanobody’ler aynı zamanda, aynı hücre zarındaki reseptörler gibi, yarışmacı proteinlere de bağlanabilir.
Yapısal biyolojisitler “sadece bağlanması gereken proteine” bağlanan nanobody’leri bulmaya çalışırlar; böylece proteini bir pozisyona sabitleyip, atomik yapısını anlamak için gerekli testlere başlayabilirler. Araştırmacılara göre; nanobodyler, antikorların bunu yapmak için çok büyük kaldığı, biyolojik hedeflerine kilitlenen ilaçlar yapmayı mümkün kılabilir.
Harvard araştırma ekibi, şimdiden maya hücreleriyle üretilen 500 milyon devegil antikoru içeren bir kütüphane oluşturdu. Her maya hücresinde, hafif farklılıkları olan sentetik DNA parçaları kullanılarak üretilen; yüzeylerine bağlı olarak bulunan ve küçük farklılıkları olan nanobodyler var. Bu yeni teknolojinin gelecekte yeni ilaç üretiminde lamalara olan ihtiyacı ortadan kaldıracağı düşünülüyor.
McMahon C, et al., Nature Structural & Molecular Biology, March 2018