Yeni gerçekleştirilen çalışma, farelerde “zombi hücreleri” olarak adlandırılan yaşlanan hücre bölümünü arındırarak demansın dışa dönük belirtilerini ortadan kaldıracak. Fareler üzerinde uygulanan araştırma , vücut yaşlandıkça askıya alınmış olan hücrelerin, nörodejenerasyona katkıda bulunduğunu gösteren ilk örnek olarak tanımlanıyor. Araştırmacılar, bu hücrelerin yıkanarak hasarın önleyebileceğini öne sürüyor. Londra’daki Dementia Araştırma Enstitüsü müdür yardımcısı Lawrence Rajendran bulguları,”Yaklaşımın aynı zamanda Alzheimer dahil nörodejeneratif hastalıklar için hem tanı hem de tedavi için kullanılabilir ” dedi.
Hücrelerin yarı-uyku hali, yaşlılık haline dönüşümü, vücudun kansere karşı doğal tepkisi olarak nitelendiriliyor. Hücreler kontrolsüz büyümeyle sonuçlanabilecek birikimlere sahip olduklarında, vücut frenleme mekanizmasını devreye sokuyor. Başlangıçta yaşlanan hücrelerin etkisiz oldukları ; ancak zararsız oldukları düşünülüyordu. Bununla birlikte, geçtiğimiz on yılda bu durum, yaşlı hücreleri parkinson, diyabet, artrit, kalp hastalığı ve yaşlanmaya bağlayan kanıtlar ortaya çıktıkça değişiklik gösteriyor. Son çalışma bu listeye demansı da ekliyor.
Nature Dergisi’nde (Doğa Dergisi) yazan araştırmacılar, genetik bir dementia türünün farelerin beyninde, hipokampus gibi hafıza ve bilişe karışan yaşlı bölgelerde hücrelerin nasıl biriktiğini anlatıyor. Fareler, yeni bilgileri öğrenme ve hatırlama yeteneğini kaybettikçe bölgelerde anormal şekilde biriktiği görülen, beyin proteini tau’nun hatalı bir versiyonunu düzeltmek için çalışılıyor. Bununla birlikte, farelerde beliren yaşlanan hücreleri kaldırmak için genetik olarak modifiye edilmiş bir enzim uygulanarak tedavi ediliyor. Demansın dışa dönük semptomlarının ortadan kaybolduğu görülüyor.
‘Yaşlanan Hücreler Nöronlar Değil’
Ekip ayrıca, yaşlanan hücrelerin, beyinde nöronlardan ziyade, mikroglia ve astrositler olarak adlandırılan iki çeşit bağışıklık hücresi olduğunu ortaya çıkardı. Mayo Clinic Moleküler Biyoloğu Darren Baker,“Yaşlanan hücreler çıkarıldığında, hastalıklı hayvanların anı oluşturma, iltihap belirtilerini ortadan kaldırma da gelişimin olmadığını gördük. Ancak çalışma normal beyin kitlesinin korunmasını sağladı” dedi. Aynı hastalığa sahip insanlar yaşamın erken döneminde demans geliştirir. Alzheimer hastalığının bazı özelliklerini gösterirler. Bununla birlikte, bulguların hastalığa dönüp dönmediğini test etmek için daha fazla çalışma gerekiyor. Baker, Yaşlanan hücrelerin insanlarda beyin sağlığını olumsuz olarak etkilediğini düşünüyoruz, ancak bu deneylerin tasarlanması ve uygulanması zor olacak” dedi.
Bilim insanları ayrıca, yaşlanmış hücreler beyinden alındığında – yeni beyin hücreleri üretip üretilmeyeceği veya zaman içinde beynin hücre içeriğinin kademeli olarak küçülüp azalmayacağı belirsizliğini koruduğunu ifade ediyor. Baker, ekibin yaşlı hücrelerin neden sorun oluşturduğunu henüz belirlemediğini söyledi; ancak önceki çalışmalarda, inflamatuar kimyasalları salgıladıkları ve diğer yakın hücrelerin de yarı-uyku durumuna girmelerine neden olduklarını öne sürülüyor.
