Ortaçağ tıbbı uzun süredir alakasız olarak reddedildi. Bu zaman dilimi, halkın yanlışlıkla bilim veya gerekçeyle aydınlatılmadığını öne süren “Karanlık Çağlar” olarak anılır.Bununla birlikte, bazı ortaçağcılar ve bilim adamları şimdi yeni antibiyotik arayışını bildiren ip uçları için tarihi inceliyorlar.
Antibiyotiğe dirençli mikropların evrimi, mevcut antibiyotiklerle tedavi edilemeyen mikroplara karşı savaşmak için her zaman yeni ilaçlar bulmak gerekliliğini ifade eder.
Ancak yeni antibiyotik bulma çalışmalarında ilerleme yavaştır.Dünyada yaklaşık 700.000 kişi ilaçlara dirençli enfeksiyonlardan ötürü her yıl ölmektedir.Durum değişmezse, bu tür enfeksiyonların 2050 yılına kadar yılda 10 milyon insanı öldüreceği tahmin ediliyor.
Antikrobiyotik ekibi, birden fazla Üniversite ve ülkeden gelen bir grup ortaçağcı, mikrobiyolog, tıbbi kimyager, parazitolog, eczacı ve veri bilimcilerden oluşuyor.
Ekip üyelerinden Erin Connelly konu ile ilgili şunları söyledi.
“Tıbbi tarihte antibiyotik krizine verilen yanıtların bulunabileceğine inanıyoruz. Modern teknolojilerin yardımıyla, premodern doktorların enfeksiyonu nasıl tedavi ettiğini ve tedavilerinin gerçekten işe yarayıp yaramayacağını açıklamayı umuyoruz.”
“Bu amaçla, ortaçağ tıbbi tariflerinin bir veri tabanı hazırlıyoruz. Veri tabanımızı Ortaçağ tıbbi uygulamalarındaki kalıpları ortaya koyarak oluşturuyoruz. Böylece veri tabanımız geçmişteki enfeksiyonu tedavi etmek için kullanılan materyallerle ilgili gelecekteki laboratuvar araştırmalarını bilgilendirebilir.”
“Bildiğimiz kadarıyla bu, bu şekilde ve bu amaçla bir ortaçağ ilaçları veritabanı yaratmaya yönelik ilk girişimdir.”
Bald’ın göz salyası
2015 yılında ekibimiz, Eski İngiliz medikal metni “Bald’s Leechbook” ‘dan Bald’ın gözleri olarak adlandırılan 1.000 yıllık bir tarife ilişkin bir pilot çalışma yayınladı.
Göz küresi, kirpik follikülün enfeksiyonu ya da cilt gibi tercüme edilebilecek bir “Wen” e karşı kullanılacaktı. Modern stylerin ortak nedeni ise bakteri Staphylococcus aureus‘dur.
Metisiline dirençli Staphylococcus aureus (veya MRSA) günümüzde birçok antibiyotiğe dirençlidir.
Staf ve MRSA enfeksiyonları, yara enfeksiyonları, sepsis ve pnömoni de dahil olmak üzere çeşitli şiddetli ve kronik enfeksiyonlardan sorumludur.
Bald’ın gözleri şarap, sarımsak, Allium türleri (pırasa veya soğan gibi) ve oxgall içerir.
Tarifte, içerikler karıştırılır. Kullanımdan önce dokuz gece boyunca pirinç bir kapta durması gerekiyor.
Çalışmamızda bu tarife, in vitro enfeksiyon modelinde yapışkan bir matris bakteri üremesine neden olan S. aureus biyofilmlerini defalarca öldüren etkili bir antistafilokok ajan olduğu ortaya çıktı.
Ayrıca fare kronik yara modellerinde MRSA’yı öldürdü.
Ortaçağ yöntemleri
Premodern Avrupa tıbbı, dünyanın diğer bölgelerindeki geleneksel farmakopeler ile karşılaştırıldığında, klinik potansiyeli nedeniyle kötü çalışılmıştır.
Araştırmalarımız da ortaçağ tıp pratisyenleriyle ilgili soruları gündeme getiriyor.Bugün, “ortaçağ” kelimesi, zalimane davranış, cehalet veya geriye doğru düşünme anlamına gelen aşağılayıcı bir terim olarak kullanılmaktadır.
Bu, dönemin incelenmeye değmediği mitini devam ettirir.
Göz çalışması sırasında, kimyager Tu Youyou, bitkisel tıbbın antik Çin edebiyatından 2.000’in üzerinde tarifi aradıktan sonra sıtma için yeni bir terapi keşfi için Nobel Fizyoloji ve Tıp Ödülü aldı.
Ortaçağ Avrupa tıp literatüründe mikrobik enfeksiyon için başka bir “gümüş kurşun” gizlidir mi?Elbette, hastanın vücudundaki patojen mizahları temizlemek gibi bugün tekrarlamayacağımız ortaçağda batıl inançlar ve tedaviler var.
Bununla birlikte, çalışmalarımız uzun bir gözlem ve deney geleneğinden haberdar olan ortaçağ uygulayıcılarının ilaçlarının arkasında bir metodoloji olabileceğini önermektedir.
Bir ana bulgu, Bald‘ın göz tarifinde belirtildiği gibi (dokuz günlük kullanımdan önce bekletilmesi de dahil) adımların ardından etkili olur.
Bu ortaçağ tarifi, enfeksiyonu tedavi eden diğerlerini temsil ediyor mu?
Uygulayıcılar, biyolojik olarak aktif kokteyl üretmek için bazı “bilimsel” metodolojileri takiben materyalleri seçip birleştirdiyse?
Daha fazla araştırma, bazı ortaçağ ilaçlarının, plasebo veya palyatif yardımcılardan daha fazla olduğunu gösterebilir. Ancak güncel “antetliotikler” modern enfeksiyon kontrolü biliminden çok önce kullanılmıştır.
Bu fikir, “Lyle of Medicines” adlı ortaçağ tıbbi metnindeki mevcut araştırmamızın temelini oluşturmaktadır.
Ortaçağda bir ilaç veritabanı
“Lilium medicinae” kitabı 1305 yılında yapılan çeviri ile”Lylye of Medicynes“olarak 15. yüzyılda çevirilmiştir.Bu, önemli ortaçağ doktoru Bernard of Gordon‘ın en önemli eserinin bir çevirisidir.
Gordon’un çevirmiş olduğu “Lilium medicinae“, en azından 17. yüzyıl sonuna kadar çevrildi ve yüzyıllar boyu devamlı olarak basıldı.Metin, zengin tıbbi tarifler içeriyor.Çeviride, 360 sözlü tarifi (metinde Rx ile açıkça belirtilmiştir) ve binlerce madde ismi vardır.
Doktora öğrencisi olarak, “Lily of Medicines” in ilk baskısını hazırladım ve tarifleri, “Lilium medicinae” nin mevcut dört Latin kopyasıyla karşılaştırdım.
Bu, ortaçağ el yazmasından Orta İngilizce metinlerini sadakatle kopyalarken, daha sonra modern bir noktalama işareti ekleme ve çizim hatalarını düzeltme gibi modern bir okuyucuya dönüştürdü.
“Medicynes’in Lylye“, 600 sayfalık kelime işlemeli metne denk gelen 245 yaprak.
Malzemelerin Orta İngilizce adlarını bir veri tabanına yükledim. Aynı zamanda modern eş değerlere çeviriler de tarif ve hastalıklarla ilişkilerle yan yana yerleştirdim.Modern teknolojilerle işleme tabi tutmak için ortaçağ verilerini biçimlendirmek çok zaman alır.
Terminoloji Doğrulaması
Ortaçağ tıbbi materyallerini modern eş değerlere tercüme etmek de zaman alıyor. Çünkü kısmen de çoklu eş anlamlılar ve bitkiler için modern bilimsel terminolojide değişiklikler var.
Bu bilgilerin birçok kaynakta doğrulanması gerekir.
Veri tabanımızla, tekrar tekrar ortaya çıkan ve özellikle bulaşıcı hastalıkların tedavisinde kullanılan bileşenlerin kombinasyonlarını bulmayı hedefliyoruz.
Bunu başarmak için, ağ analizleri, girişler arasındaki ilişkileri incelemek için matematiksel bir yöntem gibi veri bilimi ortak araçları kullanıyoruz.
Ekibimiz bu kalıpların ortaçağ metinlerini “antikotipli” tariflerin laboratuvar testleri için ilham kaynağı olarak kullanmamıza nasıl yardımcı olabileceğini inceleyecektir.
Mart ayında, geliştirdiğimiz yöntemin bu veri setine uygun olduğundan emin olmak için veri tabanının küçük bir kısmını test ettik.
Şu anda, veritabanı sadece Rx ile belirtilen 360 tarif içeriyor.
Kavramın kanıtı aşaması tamamlandı. Bu sayede veri tabanını, açıkça tarif formatında olan ancak Rx ile işaretlenmemiş diğer içerikleri içerecek şekilde genişleteceğim.
Bilinen enfeksiyon bulguları ile ilişkili tariflerle özellikle ilgileniyoruz.Bald’ın gözleri ile bileşenlerin kombinasyonu çok önemlidir.
Bileşen ilişkilerinin gücünü inceleyerek, ortaçağ tıbbi tariflerinin bazı antimikrobiyal bileşenler kombinasyonları tarafından yönlendirilip yönlendirilmediğini araştırmayı umuyoruz.
Veri tabanı yeni antibiyotik arayışımızda laboratuvarda test edilecek yeni tariflere, moleküler düzeyde bu maddelerin içerdiği antimikrobiyal ajanların yeni araştırmalara yönlendirilmesini sağlayabilir.
Ortaçağ uygulayıcıların tarifleri “nasıl tasarladığı” konusundaki anlayışımızı derinleştirebilir.Araştırmalarımız başlangıç aşamasındadır. Ancak gelecek için heyecan verici bir potansiyele sahiptir.Pennsylvania Üniversitesi Ortaçağ Araştırmalarında Veri Kuantasyonu CLIR-Mellon Üyesi, Erin Connelly
