Numenta‘daki bilim insanları; insan beyninin nasıl çalıştığı hakkında yeni ve büyük bir teori öneriyorlar. Sinirbilimciler; beyin hakkında muazzam miktarda ayrıntılı olgusal bilgi biriktirmiş olsalar da; zekanın ne olduğu ve beynin onu nasıl ürettiği konusunda birleştirici bir teori bulamadılar. Numenta araştırmacıları, “Neokorteks’teki Izgara Hücrelerine Dayalı Zeka ve Kortikal Fonksiyon İçin Bir Çerçeve” başlıklı makalelerinde; Neokorteks’in ne yaptığını ve nasıl çalıştığını anlamak için geniş bir çerçeve tanımlamaktadır.
Çalışmada açıklanan ana fikir; ızgara hücreleri* adı verilen bir tür nöronla ilgilidir. Izgara hücreleri; beynin çevre haritalarını öğrenen, daha eski bir bölümünde bulunur. Kişi hareket ettikçe, ızgara hücreleri bu haritalara göre vücudunun konumunu takip eder. Numenta araştırmacıları; ızgara hücrelerinin de neokorteks (serebral korteks’in bir parçası) boyunca var olması gerektiğine karar verdiler. Bu “kortikal ızgara hücreleri”; dünyadaki nesnelere göre hareket ettikçe sensörlerimizin konumlarını izler. Araştırmacılar; kortikal ızgara hücrelerinin neokorteksin beynin yaşlı kısmının, çevre haritalarını nasıl öğrendiğine bakarak, benzer nesnelerin modellerini öğrenmesini sağlar. Çalışma; kortikal ızgara hücreleri tarafından tanımlanan yerlere ve yer alanlarına göre nesnelerin yapısını ve davranışını nasıl öğrendiğimize dair fikir sunuyor.
Numenta Kurucu Ortak Jeff Hawkins: “Neokorteks; algılarımızı, dilimizi ve üst düzey düşüncelerimizi yaratan yinelenen bir devreden oluşuyor. Gözden kaçan bu devrenin anahtar bir parçasını belirledik. Bu da bizi; neokorteksin nasıl çalıştığının yeni bir yorumuna ve tüm zekice düşünce biçimleri için yeni bir keşifler çağına götürdü.”
Vurgulanan keşifler arasında, aynı zamanda; nesnelerin birbirlerine göre konumlarını temsil etmek için, kortikal ızgara hücreleri ile ortak olan “yer değiştirme hücreleri” adı verilen yeni bir tür nöronun varlığını da öngörmektedir. Yer değiştirme hücreleri, neokorteksin; daha önce öğrenilmiş nesnelerin bileşimleri olarak yeni nesneler öğrenmesini sağlar; bu da önemli bir genelleme biçimidir.
Araştırmacı Subutai Ahmad: “Yeni teorimiz beynin genel olarak inanıldığından farklı şekilde çalıştığını gösteriyor. Dünyanın bir büyük modelini öğrenmek yerine, neokorteks; paralel çalışan binlerce modeli öğreniyor. Buna ‘Bin Beyin Teorisi’ diyoruz.”
Howard Hughes Tıp Enstitüsü Nörolog Weinan Sun: “Numenta’nın geçici dizileri öğrenme konusundaki önceki araştırmaları; dendritlerin, nöronların ve tahminin rolüne dair yeni bilgiler verdi. En son makaleleri, beynin nasıl çalıştığını anlamak için birleştirici yeni bir çerçeve sunuyor. Yapay zekanın yanı sıra sinirbilim alanını da etkileyecek.”
Jeff Hawkins, bu yeni teoriyi 15 Ekim 2018’de yapılan Maastricht, Hollanda’daki İnsan Beyin Projesi Zirvesi’nde bir açılış konuşmasında sundu.
Yapay Zeka Uygulamaları (AI)
Numenta’nın beynin zekayı nasıl oluşturduğu konusundaki yeni çerçevesi; AI’nin geleceği için bir yol haritası sunabilir. Birçok önde gelen AI araştırmacıları; derin öğrenme ağlarının ciddi kısıtlamaları olduğu ve yeni yaklaşımların gerekli olacağı sonucuna varmıştır. Numenta’nın beyin teorisi; günümüzün AI tekniklerinden çok farklıdır. Numenta’nın inancı; kompozisyon yapısını temsil etme, hareket yoluyla öğrenme ve duyusal modalitelere bilgiyi bütünleştirme yeteneğini içeren Bin Beyin Teorisi’nin, genel yapay zeka ve robotik için nihai çerçeve olacağı yönündedir.
*Izgara Hücreleri: Serbestçe hareket eden bir hayvan gibi, kabaca eşit büyüklükte olan ve mevcut tüm ortamı kapsayan periyodik üçgen diziler halinde düzenlenmiş bir dizi küçük bölgeden (ateşleme alanları) geçtiğinde ateşleyen nöronlardır.
