NASA‘nın Curiosity Gezgincisi; Mars’taki kayalarda saklanmış, yeni bir kanıt buldu. Bu, Kızıl Gezegendeki mevcut yaşamı araştırmakla ilgili yeni kanıtları desteklediğini gösteriyor. Her ne kadar yaşamın kanıtı olmasa da, bulgular; gezegenin yüzeyini keşfedecek gelecekteki misyonlar için iyi bir işarettir.
Bulgular; yüzeye yakın 3 milyar yıllık tortul kayaçlardaki “sert” organik molekülleri ve atmosferdeki metan seviyelerinde mevsimsel değişimleri açıklayabilir nitelikte. Organik moleküller karbon, hidrojen, oksijen, azot ve diğer elementleri içerebilir. Yaygın olarak yaşamla ilişkili olsa da, organik moleküller biyolojik olmayan süreçlerle de yaratılabilir ve yaşamın göstergeleri değildir.
NASA Genel Merkezi Bilim Misyonu Direktör Yardımcısı Thomas Zurbuchen: “Bu yeni bulgularla Mars; rotada kalmamızı ve yaşam kanıtlarını aramaya devam etmemizi söylüyor. Devamlı ve planlı görevlerimizin Kızıl Gezegen’deki daha nefes kesici keşiflerin kilidini açacağından eminim.”
Mars’ın yüzeyinin günümüzde karşılanamamış olmasına rağmen, uzak geçmişte, Mars ikliminin; bildiğimiz kadarıyla yaşamın vazgeçilmez bir parçası olan sıvı suyun yüzeyde toplanmasına izin verdiğini gösteren açık bir kanıt vardır. Curiosity’den gelen veriler; milyarlarca yıl önce Gale Krateri içindeki bir su gölünün, kimyasal yapı taşları ve enerji kaynakları da dahil olmak üzere yaşam için gerekli olan tüm malzemeleri tuttuğunu ortaya koyar.
Eigenbrode: “Mars yüzeyi, radyasyona maruz kalıyor. Hem radyasyon hem de sert kimyasallar organik maddeyi parçalıyor. Mars’ın yaşanabilir olduğu zamanlarda biriken ilk beş santimetrelik kayadaki antik organik molekülleri bulmak; Mars’taki organik moleküllerin öyküsünü daha derinlere indirecek gelecek misyonlarla öğrenmemiz için iyi bir fikirdir.”
Mevsimsel Metan Bültenleri
İkinci makalede, bilim insanları Mars atmosferindeki metanda mevsimsel değişimlerin keşfini; (neredeyse altı Dünya yılı) yaklaşık üç Mars yılı boyunca tanımlamaktadır. Bu değişim, Mars’ın (SAM) araç takımında bulunan Curiosity’nin Örnek Analizi ile tespit edildi.
Su-kaya kimyası metanı üretmiş olabilir, ancak bilim insanları biyolojik kökenleri ihtimal dışı bırakamazlar. Daha önceden tahmin edilemeyen büyük bulutlarda, Mars’ın atmosferinde daha önce metan tespit edilmiştir. Bu yeni sonuç, Gale Krateri’ndeki düşük metan seviyelerinin sıcak yaz aylarında art arda zirveye çıktığını ve her yıl kışın düştüğünü göstermektedir.
Organik Molekül
Mars toprağındaki organik materyali tanımlamak için Curiosity; Gale Krateri’nde dört alanda kiltaşı olarak bilinen tortul kayaçlara doğru açıldı. Bu kiltaşı, milyarlarca yıl önce; eski gölün dibinde biriken alüvyonlarda yavaş yavaş oluşmuştur. Kaya örnekleri, toz halindeki organik molekülleri serbest bırakmak amacıyla; numuneleri (900+ Fahrenheit veya 500 santigrat derece) ısıtmak için bir fırın kullanan SAM ile analiz edildi.
SAM; kolay buharlaşmayan büyük organik moleküllerin kiltaşı numunesi parçalarından çıkan küçük organik molekülleri ölçtü. Bu parçalardan bazıları, Eigenbrode’a göre; araba lastiklerini daha dayanıklı hale getirmek için, (kükürtün aynı şekilde korunmasına yardımcı olabilecek) kükürt içerir.
Sonuçlar ayrıca; milyonda 10 parça veya daha fazla sırada organik karbon konsantrasyonlarını da göstermektedir. Bu Mars meteorlarında gözlemlenen miktara yakın ve Mars’ın yüzeyindeki organik karbonun önceden tespitinden 100 kat daha büyük. Tanımlanan moleküllerin bazıları; tiofenler, benzen, tolüen ve propan veya büten gibi küçük karbon zincirlerini içerir.
2013 yılında SAM; kraterdeki en derin noktadaki kayalarda klor içeren bazı organik moleküller tespit etmişti. Bu yeni keşif; Mars’taki eski göl çökellerinde tespit edilen moleküllerin envanterine dayanıyor ve neden korunmuş olduklarını açıklamaya yardımcı oluyor.
Atmosferde metan ve yüzeydeki antik karbonun bulunması; bilim insanlarına NASA’nın Mars 2020 gezgincisi ve ESA’nın (Avrupa Uzay Ajansı) ExoMars gezgincisinin hem yüzeyde hem de sığ yüzeylerde daha fazla organik bulacağına olan güveni artırıyor.
Çalışma, NASA’nın Washington’daki ajansı Bilim Misyonu Direktörlüğü (SMD) için Mars Keşif Programı tarafından finanse edildi.
