Bugüne kadar çıkarılan yol haritalarında belli bir dönemden sonra yıldızların parlamayı bıraktığı sanılıyordu. Las Cumbres Observatory (LCO) liderliğinde araştırma yapan bir uluslararası gökbilimciler ekibi parlamaya devam eden bir yıldız keşfetti.
Süpernova, yıldızların patlamaları, binlerce yıldır gözlemlenmişti ve her durumda yıldızların öldüğü biliniyordu.
Ancak Nature dergisinde yayınlanan bir çalışmada ekip dikkat çekici bir istisna keşfetti. Elli yılı aşkın bir sürede birden çok kez patlayan bir yıldız sönmedi. Hala parlıyordu. Hawaii Maunakea’daki Keck Gözlemevi’nden gelen verileri içeren gözlemler, bu kozmik felaketler ile sönen yıldız teorilerine bu keşifle meydan okuyor.
Araştırma ortak yazarlarından Lawrence Berkeley Ulusal Laboratuarında Hesaplamalı Araştırma Bölümü Bilim Sorumlusu Peter Nugent “Keck Gözlemevinde elde ettiğimiz spektrumlar, son yirmi yılda yaklaşık 5.000 süpernovayı sonlanmış olarak keşfettikten sonra bu süpernovanın daha önce hiç görmediğimiz bir şekilde hayatta kalmasıdır. Spektrumlar, normal hidrojen açısından zengin çekirdek-çöküş süpernova patlamalarıyla benzerlik gösterirken, normalde iki yıldan uzun süren bir olayı uzatarak, daha parlak ve en az beş kat daha yavaş dimdik bir şekilde büyüdü “dedi.
Araştırmacılar Keck I teleskobunda Düşük Çözünürlüklü Görüntüleme Spektrometresini (LRIS) yıldızın ana galaksisinin spektrumunu elde etmek için kullandılar. Keck II ise Derin Görüntüleme ve Çok Nesneli Spektrografı (DEIMOS), alışılmadık yıldızın yüksek çözünürlüklü spektrumlarını elde etmek için kullandılar .
IPTF14hls adını verdiği süpernova, 2014 yılının Eylül ayında Palomar Geçici Gözlemevi tarafından keşfedildi. O sırada sıradan bir süpernova gibi görünüyordu. Birkaç ay sonra, LCO astronomları soluklaştıktan sonra süpernovanın tekrar daha da parlaklaştığı fark edildi.
Gökbilimciler geri döndüler. Arşiv verisine baktıklarında 1954’te aynı yerde patlama olduğuna dair kanıtları bulunca şaşkına döndüler. Bu yıldız bir şekilde (henüz açıklanamayan bir neden) bu patlamadan sağ kurtuldu ve 2014’te yeniden patladı.
California Santa Barbara Üniversitesi ve LCO‘daki NASA Einstein doktora sonrası çalışanı Lair Arcavi. “Bu süpernova, nasıl çalıştıklarını bildiğimizi düşündüğümüz her şeyi tersine çeviriyor. Bu neredeyse on yıldır yıldız patlamaları ile ilgili uğraştığım en büyük bulmaca “dedi.
Araştırma, patlayan yıldızın Güneşten 50 kat daha büyük ve muhtemelen çok daha geniş olduğuna dikkat çekti. Keşfedilen Supernova iPTF14hls şimdiye kadar görülen en büyük yıldız patlaması olabilir. Bu patlamanın boyutu, yıldızların ölümü konusundaki geleneksel anlayışın bu olayı açıklayamamasının nedeni olabilir.
Süpernova iPTF14hls “Çift Atınım Kararsızlık Süpernovası” nın ilk örneği olabilir.
Lawrence Berkeley Laboratuarı’nda bilim adamı ve UC Berkeley’deki Fizik ve Astronomi Bölümleri’nden doçent olan ortak yazar Daniel Kasen, “Bu teoriye göre, bu yıldız o kadar büyük ve sıcak ki çekirdeğinde karışım yapıcı madde üretiyor olabilir. Bu, yıldızın şiddetle istikrarsız hale gelmesine ve yıllar boyu tekrarlanan parlak patlamalara neden olur.”dedi.
Bu süreç, yıldızın son büyük patlaması ve kara deliğin çöküşünden on yıllar geçtikten sonra bile tekrarlanabilir.
LCO süpernozu grubunun lideri ve araştırmanın yazarı Andy Howell “Bu patlamaların sadece erken evrende görülmesi ve bugün ortadan kaybolması bekleniyordu. Bu, bugün hala canlı bir dinozor bulmak gibi bir şey. “dedi.
Nitekim, “Çift Atınım Kararsızlık” teorisi, bu olay için elde edilen tüm verileri tam olarak açıklayamayabilir. Örneğin, süpernovanın çıkardığı enerji, teorinin öngördüğünden daha fazladır. Bu süpernova tamamen yeni ve farklı bir oluşum da olabilir.
Gökbilimciler, keşfedildikten üç yıl sonra parlak kalmaya devam eden iPTF14hls‘ü izlemeye devam ediyor.
Nugent, “Bu, başıboş bir olay türüdür. İlk önce bunun tamamen normal ve sıkıcı olduğunu düşündük. Ardından, 1 ay ve arkasından 1 ay daha değişmeden parlak kalmaya devam etti. Palomar Geçici Gözlemevi, Keck Gözlemevi, LCOGT ve hatta 1954’ten Palomar Gökyüzü Araştırması‘ndaki görüntülerden aldığımız gözlemlerden, hepsini bir araya getirmemiz, bu olayın ne olduğuna ışık tutmaya başladı. Bunun gibi bir tane daha bulmak isterim. “dedi.
