İmplante edilebilir bir nöroprostetik cihaz, gelecekte, tek taraflı yüz felci (hemifasial palsi) olan hastalarda daha doğal yüz hareketini restore etmek için yeni bir yaklaşım sağlayabilir.
Hayvanlarda yapılan ilk deneyler, yüzün reanimasyonuna “biyonik yüz” yaklaşımıyla ümit verici sonuçlar vermektedir; felçli taraftaki kas hareketini tetiklemek için yüzün zarar görmemiş tarafından gelen elektrik sinyallerini kaynaştırmaktadır. Massachusetts Göz ve Kulak Reviri ve Harvard Tıp Fakültesi’nden Nate Jowett’in yaptığı araştırmaya göre “böyle bir yaklaşım, hemifasiyal palsinin yönetiminde bir paradigma değişikliğini temsil eder.”
Hemifasial palsi, fonksiyonel, estetik ve iletişim sorunlarına yol açan “yıkıcı bir klinik durumdur”. Sinir ve kas transferleri gibi rekonstrüktif cerrahi yaklaşımları bazı yüz hareketlerini düzeltebilirken, bu tekniklerin önemli eksiklikleri vardır. Örneğin, hastalar gülümseme yeteneğini yeniden kazanırken, bunu yapmak için bilinçli bir çaba gerektirir.
Dr. Jowett ve ortak yazarlar, hemifasiyal paralizde yüzün hareketini eski haline getirmek için fonksiyonel elektriksel stimülasyon kullanarak yeni bir tekniğin gelişimini ve “ilkesinin kanıtını” bildirmektedir. Daha doğal ve uygun hareketler uyandırmak için, felçli tarafın uyarılması, etkilenmemiş taraftaki elektriksel aktivite ile bağlanmış ve eşleştirilmiş kas kasılmaları meydana getirmektedir.
Araştırmacılar, deneysel olarak indüklenen hemifasiyal paralizisi olan farelerin yüz sinirlerinin etrafına elektriksel olarak korunmuş minik manşet elektrotları yerleştirdi. Göz açıp kapama ve çeşitli sürelerde ve amplitüdlerde* bıyık hareketleri üretmek için elektriksel stimülasyon yapıldı. Felçli olmayan tarafın hareketleri ile güdümlü olarak, felçli tarafın uyarılması sağlandı. “Eşleştirilmiş kas kasılmaları” daha doğal, normal görünen hareketler üretir. Araştırmacılar çoğu yüz ifadesinin, özellikle de pozitif ifadelerin, simetrik olduğunu ifade eder.
Ancak araştırmacılar, işlevsel elektriksel stimülasyonun çalışması için başka bir zorluğun üstesinden gelmek zorunda kaldılar: reformasyon sinirlerinden veya cerrahi olarak transfer edilen sinirlerden gelen darbelerin neden olduğu istenmeyen/istemsiz yüz hareketlerini bastırmak. Bu, istenmeyen hareketlere neden olan sinir sinyallerini bloke etmek için eş zamanlı olarak yüksek frekanslı alternatif akım uygulandı. Bu teknik, görünürde zararlı bir etkisi olmayan “etkili ve geri dönüşümlü yüz sinir blokajı” sağlamıştır.
Önceki çalışmalar, felçli yüz kaslarının işlevsel elektriksel uyarımını sağlamak için yüzün sağlıklı tarafından gelen sinyalleri kullanma temellidir. Ancak yeni çalışma bazı önemli teknik zorluklara değiniyor; istenmeyen veya istemsiz hareketleri engellerken daha doğal, kendiliğinden gülümseme ve diğer yüz hareketleri sağlamak bu yaklaşımın uzun vadeli başarısını etkiliyor.
Farelerdeki ön deneyler cesaret verici olsa da, “biyonik yüzün” hemifasiyal paralizili insan hastalarda test için yeterince hassas hale getirilmesi için daha çok çalışılması gerekmektedir. Araştırmacılar hemifasiyal reanimasyon için minyatür, tamamen implante edilebilir bir nöroprostetik cihaz geliştirmek için daha ileri çalışmalar planlıyorlar.
Dr. Jowett ve ortak yazarlar “Yeniden canlandırmanın nihai amacı, tüm yüz kas sisteminin dinamik hareketini geri kazanmak olsa da, üç simetrik yüz hareketinin tek başına restorasyonu (kaş kaldırma, göz kırpma ve gülümseme) sonuçları büyük ölçüde iyileştirir.”
Proksimal nöral blokajın distal fonksiyonel elektrik stimülasyonu ile kombinasyonunun, spastik bozukluklar (anormal kas kasılmaları) veya nöropatik durumlar (sinir ağrısı) gibi diğer periferik sinir bozukluklarının tedavisinde de faydalı olabileceği düşünülmektedir.
*Amplitüd:Titreşim, dalgalanma ya da salınım gösteren bir nesnenin söz konusu hareketinin, ortalama hareket değerine oranla en üst değeri; özellikle herhangi bir dalga şeklinin maksimum değeri; dalga genliği; genlik.
