Balıkesir Şehit Prof. Dr. İlhan Varank Bilim ve Sanat Merkezi’nde proje öğrencisi olan Alperen Berberoğlu hamam böceği ve bordan elde ettiği solüsyonla radyasyon geçirmeyen yelek üretti.
Rusya’nın Çernobil şehrinde yaşanan ve dünyanın en büyük radyoaktif felaketi olarak görülen Çernobil faciası sonrası yaşamayı sürdüren hamam böceklerinden esinlenerek bu böceklerin kabuklarından elde ettiği kitosan maddesi ve ülkemizde yoğun olarak bulunan bor bileşimlerinden radyasyon zırhı yaptı.
Bilim merkezinde görevli kimya öğretmeni Pınar Sabaz’ın da yardımıyla 2 yıldır sürdürdüğü çalışmalar sonrası yaptığı radyasyon yeleği ile TÜBİTAK projelerinde bölge birinciliği alan Berberoğlu, şimdi yeleği ürettiği maddenin patentini almak için çalışmalara başladı.
Radyasyona Karşı Yüzde 98,25 Oranında Koruma Sağlıyor
Bilim ve Sanat Merkezi 4. sınıf proje öğrencisi Alperen Berberoğlu hamam böceklerinin radyasyondan etkilenmediğini öğrendikten sonra çalışmalara başladığını belirterek, “Bu projeyi iki yıldır yürütüyorum. Proje aklıma şu şekilde geldi; öncelikle Çernobil gibi radyoaktif sızıntılarda çoğu canlının hayatını kaybetmesine ve zarar görmesine rağmen içerisinde kitosan bulunduran hamam böcekleri gibi kabuklu canlıların zarar görmediğini fark ettim. Bundan yola çıkarak içinde kitosan ve ayrıca milli değerimiz olan bor bulunan bir polimer üretmek istedim. Ardından polimerle ne yapabileceğimizi düşündüm ve bununla hastanelerde röntgen cihazlarını kullanan radyoloji teknikerlerinin gördüğü zararı minimuma indirmek amacıyla üç farklı bor bileşiğini bulunduran yelek dolgusu tasarladık. Yaptığımız yeleğin içerisinde oluşturduğumuz dolgu var. Ayrıca polimerleştirici malzeme olarak kitosan bulunuyor. Bu da asetik asitte çözünmüş biçimde. Bunun yanında bir de sıvı ürettik. Bu sıvıyı da, şu anda hastanelerde duvarlarda kullanılan kurşun blokların yerine kullanmak ve maliyeti minimuma indirmek amacıyla ürettik. Ayrıca kurşun yeleklerin maliyetine göre çok daha ucuz ve kurşun yeleklerin ağırlığına göre çok daha hafif bir materyal ürettik. Kurşun yeleklerin maliyeti yaklaşık 600 TL civarında ancak bizim ürettiğimiz bu kumaşla birlikte içindeki dolgu malzemesini 20 TL civarında mal edebiliyoruz. Bu proje geliştirilerek ileride savunma sanayisinde ve sağlık sektöründe kullanılabilir.”
Şehit Prof. Dr. İlhan Varank Bilim ve Sanat Merkezi’nde kimya öğretmeni olarak görev yapan ve Alperen Berberoğlu’na projesinde danışmanlık yapan Pınar Sabaz, Çalışmanın ilk aşamasında öğrencisi Berberoğlu’nun, hamam böceklerinin radyasyonun zararlı etkilerinden hiçbir şekilde olumsuz etkilenmediğini ve bununla ilgili nedeni ne olabilir diye araştırırken hamam böceğinin kabuğunda bulunan kitosan maddesinden kaynaklandığını keşfettiklerini belirtti. Kitosanın içerisine dünya rezervlerinin yüzde 72sinin ülkemizde bulunduğu bor bileşiğini ekleyerek radyasyon zırhı üretmeyi başardıklarını ifade etti.
Yapılan testler sonucunda üretilen maddenin radyasyona karşı yüzde 98.25 oranında koruma sağladığı belirtilmektedir.
