Marguerite Catherine Perey, Fransız bir fizikçi ve Marie Curie’nin öğrencisidir. 1939’da Perey, aktinyum içeren lantan örneklerini saflaştırarak Fransiyum elementini keşfetti.1962’de, danışmanı Curie’ye reddedilen bir onur olan Fransız Académie des Sciences’a seçilen ilk kadındı. Perey, 1975’te kanserden öldü.
Perey, 1909 yılında Fransa’nın Villemomble şehrinde, Curie’nin Radyum Enstitüsü’nün bulunduğu Paris’in hemen dışında doğdu.
Perey, 1929’da Paris Kadın Teknik Eğitim Okulu’ndan kimya diploması aldı. Böylece bir kimya teknisyeni olarak çalışmaya hak kazandı. 19 yaşındayken, Fransa Paris’teki Curie Radium Enstitüsü’nde Marie Curie ile bir iş için mülakata katıldı ve işe alındı. Marie Curie, ona kişisel asistanlık görevini vererek Perey’e rehberlik etti.
Marie Curie’nin Radium Enstitüsü’ndeki rehberliğinde Perey, radyoaktif elementlerin nasıl yalıtılacağını ve saflaştırılacağını öğrenerek kimyasal aktinyum elementine odaklandı. Bu element; 1899’da Curie’nin laboratuvarında kimyager André-Louis Debierne tarafından keşfedilmişti.
Perey, on yılını, Curie’nin daha sonra elementin bozunması çalışmasında kullandığı uranyum cevherinin diğer tüm bileşenlerinden aktinyumu elemek için harcadı. Marie Curie, Perey’nin onunla çalışmaya başlamasından sadece beş yıl sonra aplastik anemiden öldü, ancak Perey ve Debierne, aktinyum üzerine araştırmalarına devam etti ve Perey, radyokimyaya terfi etti.
1935’te Perey, aktinyum tarafından yayılan ve beta parçacıklarının bildirilen enerjisinin aktinyum ile uyuşmadığı için şüpheli olduğu iddia edilen bir tür radyasyon keşfettiğini iddia eden bir bildiri okudu. Kendisini bu konuda araştırmaya karar verdi, aktinyumun başka bir elemente (bir küçük atoma) dönüşmekte olduğunu ve gözlenen beta partiküllerinin o küçük atomdan geldiğini teorik olarak belirledi. Bunu son derece saf aktinyum izole ederek ve radyasyonunu çok hızlı bir şekilde inceleyerek doğruladı; Proton kaybını içeren bir radyasyon türü olan küçük bir alfa radyasyonu tespit etti ve bu nedenle bir atomun kimliğini değiştirdi. Bir alfa parçacığının (2 proton ve 2 nötrondan oluşan) kaybı, aktinyumu (element 89, 89 proton ile) teorik hale getirilmiş ancak daha önce hiç görülmemiş element 87’ye çevirdi. Böylece periyodik element tablosunun 1. grubundaki diğer alkali metallere katıldı.
1946’da Sorbonne’dan Fizik Doktorası ile mezun oldu. Doktora derecesini aldıktan sonra Perey, Radyum Enstitüsü’ne kıdemli bir bilim insanı olarak döndü ve 1949 yılına kadar orada çalıştı.
Perey, 1949’da Strazburg Üniversitesi’nde nükleer kimya bölümünün başına getirildi. Üniversitenin radyokimya ve nükleer kimya programını geliştirdi ve Fransiyum üzerine çalışmalarına devam etti. 1958 yılında Nükleer Araştırma Merkezi’nde Nükleer Kimya Laboratuvarı haline geldiği ve yönetmen olarak çalıştığı bir laboratuvar kurdu. Ayrıca 1950’den 1963’e kadar Atom Ağırlıkları Komisyonu’nun bir üyesi olarak görev yaptı.
İronik olarak Perey, Fransiyumun kanserin teşhisine yardımcı olacağını umuyordu, ama aslında bu elementin kendisi kansorojendi ve Perey sonunda onu öldüren kemik kanserini geliştirdi. Perey 13 Mayıs 1975’te (65 yaşında) öldü. Radyasyonla çalışan bilim insanları için daha iyi güvenlik önlemleri almasıyla tanınıyor.
Perey’nin 1929’dan 1975’e kadar olan materyallerle arşivleri Strazburg’daki Université Louis Pasteur’da kaldı. Bunlar arasında laboratuvar defterleri, nükleer kimya profesörü olarak yaptığı çalışmalardan elde edilen ders materyalleri, laboratuvar müdürlüğünden yazılar ve yayınlar yer alıyor. Tüm belgeler şu anda Bas-Rhin (Bas-Rhin’in Departamental arşivleri) départamentales du Bas-Rhin’de tutulmaktadır.
Perey, 1962’de Fransız Bilimler Akademisi’ne seçildi ve Fransa’daki Institut de France’a seçilen ilk kadın oldu. Her ne kadar önemli bir adım olsa da, tam üye yerine “karşılık gelen üye” seçilmesi sınırlı imtiyazlarla geldi.
Ödülleri
Fransız Bilim Akademisi Wilde Ödülü (1950)
Fransız Bilim Akademisi Le Conte Ödülü (1960)
Paris Şehri Bilim Büyük Ödülü (1960) [3]
Légion d’Honneur Görevlisi (1960)
Grand Prix de la Ville de Paris (1960)
Académie des Sciences’ın seçilmiş yazışmaları (Paris, 1962). 1666’da kurulmasından bu yana Académie’ye seçilen ilk kadın.
Lavadisi Académie des Sciences Ödülü (1964)
Société Chimique de France Gümüş Madalyası (1964)
Ordre Ulusal du Mérite Komutanı (1974)
