Araştırmacılar; dişlerin, diş oluşumundan ölüme kadar bireyin yaşamına dair kalıcı bir biyolojik arşivini oluşturduğunu buldu. Çalışması, üreme ve inkarserasyon gibi olayların bir organizma üzerindeki etkisine dair yeni kanıtlar sunmaktadır.
NYU Antropoloji ve Diş Hekimliği Fakültesi Araştırmacı Paola Cerrito: “Sonuçlarımız iskeletin statik bir organ değil, dinamik bir organ olduğunu açıklıyor.”
Araştırma diş kökünü kaplayan diş dokusu olan Sement*e odaklandı. Bulgulara göre, diş;ağızda yüzeye çıktığı zamandan itibaren ağacın “halkaları” gibi yıllık katmanlar oluşturmaya başlar.
Araştırmacı Bromage: “Bir kişinin hayatının samimi detaylarının az çalışılan bu dokuya kaydedildiği keşfi, sementin insan yaşam tarihinin evrimi ile ilgili birçok güncel tartışmanın merkezine doğrudan getirmeyi vaat ediyor.”
Scientific Reports çalışması, fizyolojik olarak etkili olayların (örneğin, kadınlarda üreme ve menopoz ve hem erkeklerde hem de kadınlarda inkarserasyon ve sistemik hastalıklar gibi…) sementumun mikroyapısında kalıcı değişiklikler bıraktığı ve bu değişikliklerin doğru bir şekilde zamanlanabileceği hipotezini test etti.
Roma Sapienza Üniversitesi Araştırmacı Cerrito: “Sadece mikroskobik incelemeyle görülebilen sementumun mikro yapısı, dişin bu kısmının malzemesini oluşturan liflerin ve parçacıkların altta yatan organizasyonunu ortaya çıkarabilir.”
Çalışmalarında bilim insanları; yaş, hastalıklar ve hareket gibi bilinen tıbbi geçmiş ve yaşam tarzı verileri (örneğin, şehirden kırsal ortamlara) olan iskelet koleksiyonundan alınan 25 ila 69 yaşlarındaki yaklaşık 50 insan dişini incelediler. Bu bilgilerin çoğu deneklerin yakın akrabalarından elde edilmiştir. Daha sonra sementum bantlarını veya halkalarını aydınlatan bir dizi görüntüleme tekniği kullandılar ve bu bantların her birini farklı yaşam evrelerine bağlayarak diş oluşumu ve diğer oluşumlar arasındaki bağlantıları ortaya çıkardılar.
Araştırmacı Cerrito: “Diş, iskeletin statik ve ölü bir parçası değildir. Fizyolojik süreçleri sürekli olarak ayarlar ve yanıt verir. Tıpkı ağaç halkaları gibi, ‘diş halkalarına’ bakabiliriz: Bu halkalar, diş kök yüzeyinde sürekli büyüyen doku katmanlarıdır.”
* Sement: Diş kökünün içinde yer alan sementoblast denilen hücrelerden salgılanmaktadır ve kapladığı kök yüzeyinin ucunda en fazla kalınlığa sahiptir. Sarıya yakın bir renktedir ve daha az mineralize olmasına bağlı olarak mine ve dentine göre daha yumuşaktır.
Comments